Specjalny pokaz dokumentu „Honor Generała” o gen. Stanisławie Sosabowskim i Jego brygadzie w Parlamencie Europejskim zorganizowali wspólnie szef polskiej delegacji w EPL (Europejska Partia Ludowa) Jacek Saryusz-Wolski i szef holenderskiej delegacji w EPL Wim van de Camp.
Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Przewodniczący Parlamentu Europejskiego prof. Jerzy Buzek.
„Holendrzy doszli do prawdy. Myśmy mogli wiedzieć wcześniej. Mamy może wielu takich bohaterów, ale ten jest szczególny, ponieważ był opluwany przez dziesięciolecia. O takich bohaterach szczególnie trzeba pamiętać” – powiedział przewodniczący PE Jerzy Buzek przed emisją filmu w budynku Paul Henri Spaak europarlamentu w Brukseli.
Gośćmi europosłów byli obok reżyserki Joanny Pieciukiewicz także Hal Sosabowski, członek rodziny generała oraz Eric van Tilbeurgh pasjonat historii 1 Samodzielnej Brygady Spadochronowej (1 SBS), który latami dokumentował historię brygady, aby zachować pamięć polskich spadochroniarzy.
W Brukseli Eric van Tilbeurgh, posiadacz bodaj największej na świecie prywatnej kolekcji związanej z 1 SBS (m.in. mundury, zdjęcia, dokumenty, odznaczenia), wystąpił z apelem o pomoc w utworzeniu muzeum brygady w Holandii w Driel, gdzie w 1944 r. wylądowali Polacy. Uzyskał on obietnicę wsparcia od obu gospodarzy tego wydarzenia.
W pokazie uczestniczyli m.in. ambasador Holandii w Belgii pani Tanya van Gool, ambasadorowie RP przy NATO – Bogusław Winid, przy UE – Jan Tombiński i ambasador RP w Hadze – Janusz Stańczyk, dowódca 6. Brygady Szturmowo-Desantowej im. gen. Sosabowskiego z Krakowa – generał Andrzej Knap, dyrektor TV Polonia – Witold Laskowski oraz z Holandii – przedstawiciele komitetu Driel-Polen i Polonii holenderskiej.
Film
Film „Honor Generała” (2007) Joanny Pieciukiewicz, zrealizowany na zamówienie TVP Polonia, pokazuje nie tylko losy 1. Samodzielnej Brygady Spadochronowej i jej dowódcy, gen. Sosabowskiego, ale także walkę o ich pamięć w Holandii. To Holendrzy przywrócili Jemu i Jego brygadzie honor. I choć wydarzyło się to dopiero u progu XXI wieku otrzymali oni swoje trwałe miejsce w historii Polski i Holandii.
1. Samodzielna Brygada Spadochronowa, była pierwszą w historii Wojska Polskiego jednostka spadochronową. Polscy żołnierze wzięli udział w desancie w 1944 r. pod holenderskim Arnhem w ramach Market Garden, największej operacji powietrznodesantowej w czasie II wojny światowej. Historia tej operacji znana jest z filmu „O jeden most za daleko”.
Po bitwie o ich bohaterskich czynach niemalże zapomniano. O bohaterstwie polskich żołnierzy cały czas pamiętano w Holandii. Mieszkańcy holenderskiego Driel, gdzie Polacy wylądowali i swoją walką dali im nadzieje na wyzwolenie, co roku oddają im cześć.
Osobą, która przez lata walczyła o pamięć i honor polskiego generała, którego Brytyjczycy oskarżyli niesłusznie o nieudolność podczas akcji desantowej polskim żołnierzom, była sanitariuszka Czerwonego Krzyża Cora Baltussen z Driel.
Dopiero w przeddzień obchodów 60. rocznicy bitwy pod Arnhem we wrześniu 2004r., po wyemitowaniu w telewizji holenderskiej filmu Geertjana Lassche „Zapomniani polscy bohaterowie Bitwy pod Arnhem” – opinia publiczna w Holandii zaczęła domagać się zadośćuczynienia dla Polaków. Po dochodzeniu, w którym pomogły materiały zebrane przez Van Tilbeurgha , w maju 2006 r. królowa Holandii Beatrix odznaczyła polskich bohaterów z Driel najwyższymi holenderskimi odznaczeniami wojskowymi: 1. SBS – Orderem Wojskowym Wilhelma i generała – pośmiertnie Medalem Brązowego Lwa.
Film Joanny Pieciukiewicz miał swoją telewizyjną premierę 18 czerwca 2008 r. Dokument otrzymał wiele nagród, m.in. Kryształ TVP Polonia w 2008 r. czy Nagrodę Publiczności podczas Przeglądu Form Dokumentalnych NURT w 2008 r.
Przyjaciele Polonii Holenderskiej
Polonia Holenderska w uznaniu zasług dla przywracania pamięci generała i jego Brygady przyznała dyplom Przyjaciela Polonii dwóm Holendrom. Otrzymali je:
tekst: Małgorzata Bos-Karczewska -Polonia.NL
fot. EPP Group in the European Parliament
LINKI
Zobacz:
- film Geertjana Lassche (2004) – strona EO
- film Joanny Pieciukiewicz (2007) na Youtube
Czytaj:
- Driel optie voor oorlogsmuseum – De Gelderlander 12.05.2010
- „Moja dusza należy do Polski” wywiad z E. van Tilbeurghiem – 05.12.2008
- wywiad z reżyserką J. Pieciukiewicz -18.09.2008
- interview with a film’s director J. Pieciukiewicz – 18.09.2008
- European Parliament screening of ‘A General’s Honour’ – 11.05.2010
- strona Jacka Saryusza-Wolskiego
Opublikowane w portalu Polonia.NL 13.05.2010
Wydawca portalu: STEP – Stowarzyszenie Ekspertów Polskich w Holandii. Czytaj o nas
