PL2011eu: Het Poolse EU-voorzitterschap: ‘Mission accomplished’

Autor

20 grudnia 2011

PL2011eu: Het Poolse EU-voorzitterschap: ‘Mission accomplished’ *)

door Malgorzata Bos-Karczewska

Polen heeft in turbulente tijden haar debuut als EU-voorzitter goed doorstaan. Opvallend was de Poolse constructieve en pro-Europese houding. Kort voor de Europese top gooide Polen het roer om en ging het akkoord met plannen van Merkel voor een stabiliteitsunie die soevereiniteitsoverdracht impliceren.

Het hoogtepunt van het Poolse EU-voorzitterschap werd niet de afsluitende speech van premier Donald Tusk, medio december jl. in het Europees Parlement, maar de rede van de Poolse minister van Buitenlandse Zaken eind november in Berlijn. Daarin waarschuwde Radosław Sikorski onomwonden voor de grote gevolgen van desintegratie van de eurozone. Deze vormt de grootste bedreiging voor de veiligheid van Polen, die ‘komt niet meer van Duitse tanks of Russische raketten, en ook niet van terrorisme of de Taliban’. Daarom moet er een nieuw verdrag komen – een politieke unie, een federatie. En Polen wil best soevereiniteit met anderen delen, kondigde Sikorski monter aan. Deze uitspraak leidde binnen Polen tot grote opwinding bij de PiS van Kaczynski, die Sikorski van verraad betichtte.

Hij deed een voor een Poolse politicus ongewone oproep aan Duitsland. “Ik ben waarschijnlijk de eerste Poolse minister van Buitenlandse Zaken die dit zegt: ik vrees Duitse macht minder dan Duitse passiviteit. U bent Europa’s onmisbare natie geworden.” Hij eiste niet alleen van Berlijn daadkracht, maar stelde ook dat Duitsland het meest van de Europese integratie heeft geprofiteerd en daarom de grootste verantwoordelijkheid draagt om die duurzaam te maken. Een Poolse politicus die Duitsland aanmoedigt om zijn macht tot gelding te brengen – een unieke gebeurtenis!

Sikorski richtte zich ook tot andere grote lidstaten. Hij waarschuwde Frankrijk om niet aan te sturen op een splitsing van de EU tussen de landen van de eurozone en de rest van de EU en Groot-Brittannië om niet verdere integratie van de rest te blokkeren.

Niet eerder heeft een Poolse politicus het aangedurfd om Europa en Duitsland in het bijzonder op deze manier aan te spreken. Daarom noemt de Britse historicus prof. Norman Davies (lees het interview) deze rede van historisch belang.

De afsluitende speech van premier Tusk in Straatsburg op 14 december jl. trok minder aandacht. Met een verwijzing naar de lotsverbondenheid riep Tusk de lidstaten op hun verantwoordelijkheid voor het toekomstige Europa te nemen. Anders zou het nationale egoïsme kunnen uitmonden in een meedogenloze concurrentie tussen de lidstaten.

Een sterk Europa is in het belang van Polen. Warschau vreest dat in een intergouvernementeel Europa de grote lidstaten de gang van zaken gaan dicteren. Daarom legt Polen de nadruk op de Europese instellingen en wil het zelf beslist aan tafel (blijven) zitten. In eerste instantie zonder stem, als toehoorder.

Het Poolse EU-voorzitterschap ontving veel lof in Straatsburg en Brussel. Het land stelde zich in dienst van Europese integratie en was op samenwerking en compromissen uit. Hierdoor heeft Polen veel good-will opgebouwd in Brussel en Berlijn. Maar volgens de Poolse minister van Europese Zaken Mikołaj Dowgielewicz was Nederland helaas verantwoordelijk voor de grootste teleurstelling van het Poolse voorzitterschap, door de toetreding van Roemenië en Bulgarije tot de Schengenzone te blokkeren.

auteur: Malgorzata Bos-Karczewska – redactie Polonia.nl

*) Dit artikel verschijnt in het nieuwsbrief van de Europese Beweging Nederland

ARCHIEF:

Onze artikelen over het Poolse EU-voorzitterschap – PL2011eu