Het Poolse EU-voorzitterschap:
Tegenslagen en geld uit Brussel

publicatie: de Nieuwsbrief van Europese Beweging Nederland, september 2011
door: M. Bos-Karczewska – Polonia.nl

De Poolse premier Donald Tusk wilde als EU-voorzitter 'de Europese geest nieuw leven inblazen’, Europa trakteren op optimisme, positieve energie en solidariteit om op deze wijze in een gezamenlijke toekomst te investeren. Maar het loopt anders. Het Poolse voorzitterschap staat in de schaduw van de grootste crisis sinds de oprichting van de eurozone.

Uitbrander
Tot genoegen van de Europese Commissie wilde Polen zich als hoeder van de Europese integratie opwerpen. 'De belangrijkste taak van het Poolse voorzitterschap is om het vertrouwen en geloof in Europees project te herstellen. kondigde Poolse premier Donald Tusk eind juni jl. monter aan. Onder het motto „Europa is voor goede en slechte tijden. waarschuwde Tusk begin juli in het EP voor een nieuw soort euroscepsis waardoor aan de fundamenten van de Europese integratie wordt getornd – waaronder het vrij verkeer van personen.

Het pleidooi van Tusk in het EP voor meer Europa en internationale solidariteit met Griekenland als recept tegen de crisis viel bij sommigen in verkeerde aarde. Hij kreeg een uitbrander van de Nederlandse Europarlementariër Barry Madlener. Deze verweet de premier dat hij de situatie in de EU niet begrijpt: „wij in Nederland willen geen werkloze Polen en bedelende Roemenen..

Premier Tusk wilde schitteren met het EU-voorzitterschap. Hij zet Polen nee als een land dat „gouden tijden. – een wedergeboorte in Europa – beleeft. Een land waarop burgers trots kunnen zijn, waarmee hij in de EU kan pronken. De status en het aanzien van Polen in Europa zouden hiermee toenemen.

Tegenslagen
Helaas speelt de eurocrisis hem parten. Daardoor komt de promotie van het land en de Poolse cultuur in de EU niet uit de verf. Er is ook weinig animo voor het stokpaardje van het Poolse voorzitterschap, het Oostelijke partnerschap, bedoeld om de relaties van de EU met de ex-Sovjet republieken aan te halen.

Het Poolse voorzitterschap staat aan de zijlijn in de crisismanagement in de eurozone. Polen is geen euroland. Bij andere dossiers mist het land gewicht en ervaring. Een dramatische oproep van de Poolse minister van Financiën Jacek Rostowski dat de eurozone-elites tussen solidariteit en desintegratie van de eurozone moeten kiezen, vond weinig weerklank bij zijn EU-collega’s. Het leiderschap moet van anderen (Duitsland en Frankrijk) komen.In Polen zelf merkt men weinig van deze tegenslagen, laat staan van de eurocrisis. De regering etaleert optimisme. De economie groeit met 4% en de zloty is stabiel. Het land is de grote bouwput van Europa. Dankzij de EU-structuurfondsen worden snelwegen, stadions en terminals gebouwd met het oog op de Europese voetbalkampioenschappen Euro2012. Polen profiteren ook volop van de EU als arbeidsmigranten. Ze voelen zich Europeanen.

Gemiste kans
Een gemiste kans van het EU-voorzitterschap is dat deze niet bijdraagt aan het verdiepen van de kennis over Europese integratie. Er is nauwelijks een publiek discours over Europese kwesties en de toekomst van Polen in de EU. Journalisten beperken zich tot oppervlakkige berichtgeving, interviews met vakministers zijn zeldzaam. Ingewikkelde financieel-economische of institutionele kwesties worden niet begrijpelijk gemaakt. De kranten dringen niet door tot achter de schermen om het Poolse voorzitterschap aan de tand te voelen en kwesties vanuit een ander dan Pools perspectief te brengen. Het besef hoe ernstig de situatie in de EU is, ontgaat de publieke opinie.

Meer Europa = meer EU-geld
Europa is best belangrijk. Op 9 oktober as. gaan de Polen naar de stembus. De strijd gaat tussen Tusk (Burgerplatform – PO) en Kaczynski (PiS). Serieuze onderwerpen komen niet aan bod, het gaat immers goed met Polen. Politici paaien de kiezers met veel beloftes.

Het Burgerplatform van Tusk kwam medio september met drie nieuwe billboards 'Meer uit de Unie’ om kiezers het sociale gezicht te laten zien. Het EU-fondsen zouden ook straks naar ziekenhuizen, arbeidsplaatsen en kinderen in Polen gaan en niet zoals tot nu toe alleen naar infrastructuur.

Het sluitstuk van de offensief is een verkiezingsspotje 'Meer geld voor Polen uit de EU’ waarin naast de premier drie PO-prominenten aan het woord zijn.

„Meer geld voor Polen uit de EU‟ verkiezingsspot van PO / volledige transcript onderaan in NL

„In deze verkiezingen gaat het om geld voor Polen, de EU-fondsen‟, stelt daarin Radoslaw Sikorski, minister van Buitenlandse Zaken. Kort daarvoor legt Jerzy Buzek, de voorzitter van het EP, uit dat de Poolse dynamiek te danken is aan de EU-fondsen, dat die in 2013 aflopen en dat opnieuw moet worden onderhandeld. „Het gaat om 300 mrd zloty of meer uit de nieuwe EU-begroting, die voor halvering van de jeugdwerkloosheid ingezet kunnen worden‟ – voegt de EU-commissaris Janusz Lewandowski hier aan toe. De slotzin is aan de premier: „onze toekomst is van deze gelden afhankelijk‟. De boodschap is: alleen dit team kan de EU-fondsen voor Polen veiligstellen.

Dit spotje heeft in Polen geen opschudding veroorzaakt. Wel in Brussel in verband met de neutraliteit van de EU-commissaris. Maar voorzitter Barroso heeft het voor Lewandowski opgenomen.

Dankzij deze verkiezingsspot is de EU een issue in de Poolse verkiezingen geworden. Dat de EU wel heel plat als een geldverdeelmachine wordt neergezet, hindert Polen helemaal niet En ook niet dat de regeringspartij zich zo populistisch presenteert. De kloof tussen politici en kiezers blijft groot; men houdt rekening met een historisch lage opkomst van 40%.

Malgorzata Bos-Karczewska – is hoofdredacteur van Polonia.nl, website van de Poolse gemeenschap in Nederland

Het artikel is gepubliceerd in de Nieuwsbrief van Europese Beweging Nederland (EBN), september 2011.
Het eerste artikel  over het Poolse voorzitterschap verscheen in juni 2011 ’Het Poolse EU-voorzitterschap: Een moeilijk karwei’

AANBEVOLEN: Word lid van de EBN! zie meer hier

  • Transcript van de verkiezingsspot PO

Voorzitter van het EP Jerzy Buzek:
– 'In de afgelopen vier jaar kon Polen zich zo dynamisch ontwikkelen dankzij de EU-fondsen. Maar dat geld zal binnenkort op zijn. We zijn nog net maar begonnen met een strijd om nieuwe EU-begroting, om o.a. het geld voor Polen voor de komende 7 jaar.’

EU-commissaris belast met begroting Janusz Lewandowski:
– 'Het gaat om miljarden, zelfs om 300 miljard zloty, met dit geld kunnen we de jeugdwerkloosheid zelfs met de helft verminderen.’

Minister van Buitenlandse Zaken Radoslaw Sikorski:
– 'Deze verkiezingen gaan hierom, om het geld voor Polen en over wie meer zal binnenhalen. Waarom denken we dat we het beter zullen doen? Omdat we een sterk team hebben. We weten hoe effectief te onderhandelen.’

Minister-president Donald Tusk:
– 'Onze toekomst hangt ervan af om dit geld binnen te halen. En hoeveel. We weten allemaal dat niemand dat voor ons zal doen.’

Gepubliceerd op Polonia.NL op 29.09.2011
Uitgever: STEP- Stichting van Poolse Experts in Nederland, lees over ons