FAKTY
- “Koninginnedag” – Dzień Królowej obchodzony 30 kwietnia to święto narodowe Niderlandów.
- Dynastia Orańska, na czele której od 30 lat stoi królowa Beatrix, od wielu wieków symbolizuje jedność i wolność Niderlandów.
- Holandia jest od 1848 r. monarchią konstytucyjną, na czele państwa stoi monarcha, od 1890 r. jest nią kobieta.
- Zdecydowana większość Holendrów (69%) jest zadowolona z rządów obecnej królowej Beatrix.
- 35% Holendrów spodziewa się abdykacji królowej Beatrix w 2013 r.
- 2013-2015 – obchody 200-lecia niepodległości i powstania Królestwa Niderlandów
TRADYCJA: Święto narodowe Holandii – Dzień Królowej 30 kwietnia
Holendrzy obchodzą swoje święto narodowe Dzień Królowej w sposób szczególny.
Nie ma defilad, przemówień ani wielkich ceremonii. Tego dnia kraj przechodzi metamorfozę – Holandia zamienia się w wielki pomarańczowy jarmark. W miastach, miasteczkach organizowane sa festyny – zabawy dla ludu. To święto Pomarańczowych – rodziny królewskiej i jej ludu – pisze Malgorzata Bos-Karczewska, red. naczelna portalu Polonia.NL.
Jej Królewska Mość Beatrix w pałacu Den Bosch w Hadze (2010), fot. V. Mentzel / RVD
Dynastia Orańska, na czele której od 30 lat stoi Królowa Beatrix, od wielu wieków symbolizuje jedność i wolność Niderlandów, i od prawie dwóch wieków (od 1813r.) włada Holandią. Ponadto od ponad 120 lat głową państwa jest kobieta – monarchini. Beatrix poprzedziły: jej matka – królowa Juliana i babka – królowa Wilhelmina.
Styl bycia orańskiego domu królewskiego zaskakuje obcokrajowców bezpośredniością oraz brakiem przepychu i pompy. Królowa stoi między nami, mówią z dumą Holendrzy. Przez wieki bowiem legitymacji dynastii Orańczyków nie stanowiła władza, ale to, że Orańczycy byli gwarantami wolności Holendrów. Dlatego monarchia czuje się mocno związana z ludem, a lud z dynastią panującą. Taki styl rządzenia wpisuje się w mentalność Holendrów, którzy nie znoszą autorytetów ani hierarchii. Zasadę: “Zachowuj się normalnie, nie wybijaj się”, wpaja się już dzieciom. Królowa musi więc balansować między tą niepisaną zasadą a rolą monarchini.
Tradycja
Tradycja świętowania Dnia Królowej sięga roku 1890, wprowadzona przez liberałów jako dzień jedności narodowej. Dopiero od 1949 roku święto to jest obchodzone właśnie 30 kwietnia w dniu urodzin ówczesnej królowej Juliany, matki obecnej królowej Beatrix. Za panowania królowej Juliany, 30 kwietnia odbywały się defilady przed królewską rezydencją – pałacem w Soestdijk.
Beatrix, urodzona 31 stycznia 1938 r., pozostała przy tym dniu, ale zmieniła jego formę, chcąc mieć bezpośredni kontakt z ludźmi. 30 kwietnia monarchini wraz z rodziną królewską odwiedza rok rocznie inną prowincję Holandii. W 2010 roku po raz 30. królowa Beatrix spędzi poranek i wczesne popołudnie wśród poddanych – tym razem w prowincji Zelandii, w Middelburgu i w Wemeldinge. Całość transmituje na żywo telewizja publiczna. Będzie to najbardziej strzeżona wizyta królowej w tym dniu, bezpieczeństwa pilnować będzie 1600 policjantów. Te środki bezpieczeństwa podjęto po próbie zamachu w trakcie Dnia Królowej w Apeldoorn w 2009 r. Wieczorem w pałacu Noordeinde w Hadze odbywa się specjalny koncert z okazji Urodzin Królowej, na który królowa sama sporządza listę gości.
Wielki jarmark
W dużych miastach jak Haga, Utrecht czy Amsterdam uroczystości zaczynają się już w wigilię Dnia Królowej – Koninginnenacht. Najwięcej gapiów odwiedza jednak w Dniu Królowej stolicę Amsterdam.
Świętowaniu Dnia Królowej towarzyszy obowiązkowo tzw. „vrijemarkt” (wolny rynek), czyli pchli targ. Na ulicach dominuje kolor pomarańczowy, barwa domu królewskiego Oranje-Nassau. Miasta zamieniają się w wielki jarmark: dzieci sprzedają stare zabawki, zarabiając pierwsze pieniądze. Starsi sprzedają, co się da: stare rupiecie z lamusa, pomarańczowe bibeloty, czapki, flagi. Nikt temu się nie sprzeciwia, bo w Dniu Królowej panuje wolność i można sprzedawać, co się chce, nie trzeba mieć zezwolenia.
W całej Holandii trwają festyny ‘pomarańczowych’. W miastach, miasteczkach festyny połączone z zabawami, grami, a organizują je wolontariusze ze stowarzyszeń orańskich tzw. Oranjeverenigingen, sa to zwolennicy Orańczyków.
Państwowa wizyta królowej Beatrix i księcia Clausa w Polsce, Warszawa 2 lipca 1997r. fot. M. Bos-Karczewska
Kiedy zmiana na tronie?
30 kwietnia 2010 roku przypada 30. rocznica panowania obecnej władczyni Beatrix. Ale nie jest to zbytnio świętowane, Holandia szykuje się do innych ważnych obchodów i … zmiany na tronie.
Zbliża się moment, kiedy królowa Beatrix przekaże koronę swemu najstarszemu synowi – następcy tronu księciu Wilhelmowi- Aleksandrowi (43 lata).
Beatrix objęła tron mając 42 lata, jej matka panowała 32 lata i abdykowała w wieku 71 lat dnia 30 kwietnia 1980 roku. Juliana ogłosiła swą decyzję 3 miesiące wcześniej – 31 stycznia 1980 roku w dniu 42. urodzin swojej córki, następczyni tronu, a zrobiła to za pośrednictwem telewizji.
Moment abdykacji jest staranie przygotowywany przez samą monarchinię, która znana jest ze swojego perfekcyjnego podejścia. Moment ten będzie miał ważne znaczenie dla przyszłości monarchii w Holandii. Dwie trzecie Holendrów jest zwolennikiem monarchii. Jednak w Holandii pojawiają się od lat głosy, aby pozbawić monarchę funkcji politycznej, aby ograniczyć jego rolę do roli reprezentacyjnej, jaką ma król w Szwecji.
Dobrym momentem do zmiany tronu będą obchody 200-lecia powstania Królestwa Niderlandów obchodzone w latach 2013-2015. Obchody trwać będą 2 lata. W 2013 r. – przypada 200 rocznica niepodległości Niderlandów ( 2 grudnia 1813 r. suwerennym władcą Holandii został książę orański – Wilhelm I), a w 2015 r. przypada 200. rocznica powstania Królestwa Niderlandów (16 marca 1815 r. koronacja księcia Wilhelma I na króla Zjednoczonego Królestwa Niderlandów). 35% Holendrów spodziewa się abdykacji królowej Beatrix w 2013 r.
Król Wilhelm IV
Książę Orański – następca tronu, fot. RVD
Po raz pierwszy od ponad wieku (od 1890 r.) Holandia będzie mieć monarchę – króla Wilhelma IV. Najwięcej zaufania do nowego króla – księcia Wilhelma-Aleksandra mają zwolennicy partii CDA, najmniej – partii SP i PVV (partii Wildersa).
Następca tronu ma trzy córki: księżniczki Catharinę-Amalię, Alexię i Arianę. Popularność jego małżonki Argentynki księżnej Maximy (39 lat) wśród Holendrów rośnie. Ale, czy Maxima jako małżonka króla Holandii otrzyma zgodnie z tradycją tytuł królowej Holandii, okaże się dopiero w roku abdykacji Beatrix. 52% Holendrów oczekuje, iż Maxima zrzeknie się wtedy obywatelstwa Argentyny.
Nowy król Wilhelm IV zastanie Holandię politycznie rozchwianą i etnicznie różnorodną, jest to dziś kraj imigrantów. Mając żonę imigrantkę może doskonale stanąć na wysokości zadania.
Autor: Małgorzata Bos-Karczewska – redaktor naczelna Polonia.NL, jako dziennikarz polsko-niderlandzki towarzyszyła królowej Beatrix w trakcie wizycie państwowej w Polsce 2-4 lipca 1997 r. w Warszawie, Wrocławiu i Gdańsku
Czytaj:
- M. Bos-Karczewska, Holandia spłaca dług wdzięczności – Dziękujemy Królowo Beatrix!, portal Polonia.NL, 31.05.2006
- M. Bos-Karczewska, Królowa Holandii: „Oddajemy hołd naszym polskim wyzwolicielom”, portal Polonia.NL, 01.06.2006
- M. Bos-Karczewska „Dobrze opłacany menadżer”, Tygodnik Powszechny 14.03.2005
- M. Bos-Karczewska „Pomarańczowy festyn”, Rzeczpospolita 15.05.1999
- Dutch Royal House (official website: history, monarchy, who is who, organisation, places)
Zobacz:
- Oficjalna strona domu orańskiego na YouTube. Koninklijk huis (po NL)
- 2013-2015 – obchody 200-lecia powstania Królestwa Niderlandów- Nationaal Comité 200 jaar Koninkrijk der Nederlanden (po NL)
Opublikowane w portalu Polonia.NL 30.04.2010, upadte 03.10.2010
Wydawca portalu: STEP – Stowarzyszenie Ekspertów Polskich w Holandii. Czytaj o nas
