Meble z Kancelarii Rzeszy. Książki instruktażowe SS. Nazistowskie filmy propagandowe i wiele innych obiektów, których nie pokazywano nigdy po II wojnie światowej. „Sztuka III Rzeszy” w Design Museum w Den Bosch to wydarzenie bez precedensu. Dlaczego Holendrzy się zdecydowali zrobić tę wystawę?
Sztuka zwykle kojarzy nam się pozytywnie. To coś pięknego, duchowego, czyniącego ludzkie życie barwniejszym, często lepszym. Czy jednak sztuka może także służyć złu? Złu totalnemu, największemu w nowożytnej historii? Odczłowieczaniu pod hasłami o wielkim zjednoczonym narodzie?
Polecamy także: 2019: Rok Rembrandta i Złotego Wieku Niderlandów
Autorzy wystawy „Design van het Derde Rijk” – „Sztuka III Rzeszy” odważyli się postawić te i wiele innych pytań. Złamali tabu, które mówi, że sztuki nazistów i państwa, które odpowiedzialne jest za ludobójstwo, w Europie się nie pokazuje.
Co więcej, wystawa, jakiej jeszcze po II wojnie światowej nie było, nie przez przypadek otwarta została w roku obchodów 75-lecia wyzwolenia Holandii i oficjalnie wpisana w kalendarz uroczystości rocznicowych Brabancji Północnej.
Chcieli stworzyć „nowego człowieka”
Oprawa artystyczna Igrzysk Olimpijskich 1936 roku. Parteitagi. Wszechobecne swastyki. Filmy propagandowe Leni Riefenstahl. Instruktażowe książki dla członków SS. Plakaty i ulotki.
Meble z Kancelarii Rzeszy, w tym komoda stojącą w pokoju Hitlera. Projekty monumentalnych budowli nazistowskich, np. koszar dla wojska. Wizje architektoniczne Alberta Speera.
Polecamy: Kröller-Müller Museum i Panorama Mesdag – unikaty, które trzeba zobaczyć
Rzeźby nawiązujące stylem do renesansu. Stary dobry klasycyzm wprzęgnięty w formowanie „nowego człowieka”. Aryjczyka – nadczłowieka. Naziści byli mistrzami w manipulowaniu ludźmi przy pomocy sztuki.
Łącznie w Den Bosch zobaczycie ponad 270 różnych eksponatów pochodzących ze zbiorów Holandii i Niemiec. Ta wystawa pokazuje, co może zrobić z ludzkim sumieniem sztuka. Aż odbiera mowę. Artyzm w służbie chorej, zbrodniczej ideologii. Najgorsze połączenie kultury i polityki.
Los Żydów wpisany w tę historię
Organizatorzy wystawy wpisali w jej kontekst także losy społeczności żydowskiej w Den Bosch. Jedno z okien muzealnego budynku wychodzi na plac, gdzie widzimy bryłę dawnej synagogi i pomnik Joods Monument. To upamiętnienie tutejszych Żydów, których unicestwiła Zagłada.
Tragiczne losy żydowskich mieszkańców Den Bosch są integralną częścią ekspozycji i fragmentem trasy, po której poruszają się zwiedzający.
Design Museum, przygotowując tę część wystawy, współpracowała z tutejszą społecznością żydowską, krewnymi pomordowanych w Holocauście i fundacją synagogi. Ten bardzo delikatny temat wymagał dyskusji i wyjaśnień, po co powstaje ta wystawa.
Są i protesty
„Design van het Derde Rijk” wywołała emocje jeszcze przed jej otwarciem. Swój protest przeciwko jej organizacji zgłosił Komunistyczny Ruch Młodzieżowy w Holandii (Communistische Jongerenbeweging Nederland – CJB).
Polecamy: Czy #Metoo wymiecie z holenderskich muzeów sztukę erotyczną?
Nie zgadza się na tę ekspozycję również Antifascistische oud-Verzetsstrijders Nederland
Bond van antifascisten (AFVN), który uważa, że pokaz nazistowskiej sztuki posłuży rasistom i neofaszystom w szerzeniu ich ideologii.
Chcąc zapobiec np. fotografowaniu się zwiedzających na tle zbiorów, dyrekcja muzeum wydała zakaz robienia zdjęć z wnętrza ekspozycji. Zatrudniono także specjalistów, którzy monitorują media społecznościowe (Facebook, Twitter, Instagram) pod kątem obrazów wystawy publikowanych tam przez użytkowników.
Informacje praktyczne
- Wystawę „Design van het Derde Rijk” – „Sztuka III Rzeszy” można zobaczyć w Design Museum w Den Bosch.
- Bilety najlepiej rezerwować online (gwarancja wejścia), można to zrobić poprzez stronę muzeum tutaj Posiadacze kart muzealnych (museumkaart) wchodzą za darmo, ale muszę zarezerwować bilet z dokładną datą i godziną rozpoczęcia zwiedzania.
- Więcej o wystawie przeczytacie na stronie muzeum pod tym linkiem
- Wystawa została otwarta dla publiczności 7 września i potrwa do 19 stycznia 2020 r.
>> Zapraszamy do wyszukiwania interesujących tematów w naszym archiwum (pole wyszukiwarki). Zawiera mnóstwo cennych informacji, na tyle, że artykuły publikowane na portalu Polonia.nl są archiwizowane przez Królewską Bibliotekę w Hadze jako dziedzictwo cyfrowe Holandii <<
