Indrukwekkende roman van Poolse meester ontdekt
Onbegrijpelijk vindt vertaler Karol Lesman het dat de joods-Poolse schrijver Julian Stryjkowski (1905-1996)
in Nederland nog steeds onbekend is. Hij geldt als een van de grootste
Poolse prozaschrijvers van de twintigste eeuw en wordt vaak vergeleken
met de joods-Amerikaanse schrijver en Nobelprijswinnaar Isaac Bashevis
Singer (1904-1991). Nu is dan eindelijk zijn modern-klassieke roman
Stemmen in het duister in het Nederlands vertaald. Werk van Stryjkowski
verscheen onder meer in het Engels, Frans en Duits.
Julian Stryjkowski (pseudoniem van Pesach Stark)
schreef het sterk autobiografische boek tijdens zijn gedwongen verblijf
in Moskou gedurende de Tweede Wereldoorlog en wel als directe reactie
op de berichten over het neerslaan van de joodse opstand in het getto
van Warschau. Uit pure onmacht, zou hij later zeggen, wilde hij een
monument oprichten voor de wereld van zijn jeugd, die door de holocaust
in één keer voorgoed was weggevaagd. Hij voltooide deze eerste roman in
1946, maar moest tien jaar op publicatie wachten omdat ‘joodse
onderwerpen’ in de nieuwe naoorlogse realiteit van Polen niet welkom
waren: het probleem van de joods-Poolse verhoudingen, die immers zo
bepalend zijn voor het hele culturele leven in Polen, bestond in de
ogen van de communisten gewoonweg niet.
Stryjkowski’s romans Stemmen in het duister (1956), De oude herberg (1966) en Azrils droom
(1975) vormen samen een trilogie over het leven van de Poolse joden van
Oost-Galicië, dat heel dynamisch en rijk was en waar ook meerdere
nationaliteiten vredig samenwoonden. Later verscheen als aanvulling op
deze trilogie nog Echo (1988), dat een rechtstreeks vervolg is op Stemmen in het duister.
Behalve de vier ‘galicische’ romans schreef Stryjkowski De eigennaam (verhalen, 1964), De zwarte roos (roman, 1965), Aan de wilgen onze violen (verhalen, 1974), De man uit Narbonne (roman, 1978), De grote angst (roman, 1979), Tommasso del Cavaliere (roman, 1982) en Sirius (verhalen, 1984). In al zijn romans is de dreiging van de ondergang voortdurend aanwezig.
titel: Stemmen in het duister
auteur: Julian Stryjkowski
oorspr. titel: Głosy w ciemności
oorspr. taal: Pools
vertaler: Karol Lesman
isbn: 90 445 05 963
aantal blz.: 448
prijs: € 22,50
eerste druk: 15.11. 2006
bindwijze: gebonden
zie meer op de site van de uitgeverij De Geus
