Czy przysługuje mi ubezpieczenie społeczne i zasiłek na wypadek bezrobocia? Czy jestem ubezpieczony na wypadek leczenia w Holandii? Wielu Polaków pracujących w Holandii ma takie pytania. Jak to sprawdzić?
Aby odpowiedzieć na to pytanie istotne jest, abyś wiedział, w którym kraju posiadasz ubezpieczenie społeczne.
- Podstawowa zasada jest taka, że jesteś ubezpieczony w kraju, w którym pracujesz (w Holandii), i to od pierwszego dnia pracy, chyba że jesteś pracownikiem delegowanym.
- Jesteś pracownikiem delegowanym, gdy pracujesz w Holandii dla polskiego pracodawcy. W takim przypadku Twój pracodawca musi wystąpić o formularz A1 (czytaj o tym poniżej, w drugiej części artykułu).
Poniższy artykuł powstał przy współpracy z Ambasadą Królestwa Niderlandów w Warszawie.
Sytuacja 1: Pracujesz dla holenderskiego pracodawcy
Jeśli pracujesz w Holandii dla holenderskiego pracodawcy lub holenderskiej agencji, wówczas masz takie same prawa i obowiązki jak pracownicy holenderscy. Zgodnie z prawem, posiadasz ubezpieczenie na wypadek bezrobocia (WW), choroby (ZW), niezdolności do pracy (WAO/WIA) oraz odprowadzana jest za Ciebie składka emerytalna (AOW).
Niektóre z tych składek na ubezpieczenie są płacone przez Twojego pracodawcę, niektóre są potrącane z Twojej pensji. Składki możesz zobaczyć na swoim loonstrook(je) (pasku płacowym), który pracodawca ma obowiązek Ci dać.
Jeśli pracodawca nie daje Ci paska płacowego, coś może być nie tak. Co robić?
W takiej sytuacji możesz zadzwonić do holenderskiego Urzędu Pracy UWV i zapytać, czy Twój pracodawca zgłosił Cię do UWV jako pracownika i czy opłaca za Ciebie składki na ubezpieczenia społeczne. Numer telefonu: (088) 898 20 01 (rozmowa w j. niderlandzkim lub angielskim). Podczas rozmowy będziesz potrzebował swojego numeru BSN (więcej o numerze BSN czytaj tutaj
Polecamy: Pracujesz w Holandii: jak sprawdzić, czy twój pracodawca jest wiarygodny
Ubezpieczenie zdrowotne
Jeśli pracujesz w Holandii i nie jesteś pracownikiem delegowanym, najważniejsze dla Ciebie jest to, byś sprawdził, czy posiadasz ubezpieczenie zdrowotne.
Podstawowe ubezpieczenie zdrowotne (zorgverzekering) jest w Holandii obowiązkowe. Zgodnie z holenderskim prawem, osoby mieszkające w Holandii lub mieszkające poza Holandią, ale pracujące w Holandii muszą posiadać takie ubezpieczenie.
Nie posiadając ubezpieczenia zdrowotnego możesz ponieść wysokie koszty w Holandii, na przykład w przypadku konieczności poważnego leczenia lub pobytu w szpitalu.
Zadbanie o ubezpieczenie zdrowotne w Holandii to Twój obowiązek.
Nie jest ono bowiem częścią podstawowego ubezpieczenia społecznego zapewnianego przez Twojego pracodawcę.
Twój obowiązek
Osoby, które pracują w Holandii, mają obowiązek wykupić ubezpieczenie zdrowotne w holenderskim towarzystwie ubezpieczeniowym (zorgverzekeraar) w ciągu 4 miesięcy od przybycia do Holandii.
Nawet jeśli nie posiadają holenderskiego adresu i stale przebywają za granicą (w Polsce), muszą posiadać ubezpieczenie zdrowotne dopóki pracują Holandii.
Musisz wykupić podstawowe ubezpieczenie zdrowotne samodzielnie w towarzystwie ubezpieczeniowym w Holandii (przeczytaj ten artykuł oraz drugi, oba w j. angielskim)
Oferta pracodawcy – grupowe ubezpieczenie
Niektórzy holenderscy pracodawcy oferują pracownikom grupowe podstawowe ubezpieczenie zdrowotne.
W takim przypadku upoważniasz pracodawcę do opłacania składek na ubezpieczenie zdrowotne w Twoim imieniu. Na swoim loonstrook(je) (pasku płacowym) widzisz, czy składki są pobierane z Twojego wynagrodzenia.
Potrącenie to nie może być większe niż średnia nominalna składka ubezpieczeniowa (ustalana na rok) w stosunku do Twojego uprawnienia do płacy minimalnej.
Wysokość składki publikowana jest corocznie w dzienniku rządowym. Aktualna wysokość składki w przypadku podstawowego ubezpieczenia zdrowotnego w roku 2019 wynosi średnio € 118,58 miesięcznie (więcej informacji znajdziesz tutaj).
W przypadku grupowego ubezpieczenia zdrowotnego Twój pracodawca musi Ci zagwarantować, że otrzymasz kopię polisy ubezpieczeniowej w ciągu 2 tygodni od zawarcia umowy. Także dostarczyć Ci Twoją kartę ubezpieczenia.
Masz jednak wątpliwości, czy jesteś ubezpieczony w ramach grupowego ubezpieczenia zdrowotnego? Skontaktuj się zatem z towarzystwem ubezpieczeniowym, które wystawiło Twoją polisę ubezpieczenia zdrowotnego.
Sytuacja 2: Jesteś pracownikiem delegowanym
Jeśli jesteś pracownikiem delegowanym – co oznacza, że mieszkasz w Polsce i pracujesz dla pracodawcy posiadającego siedzibę w Polsce – nie masz obowiązku ubezpieczania się w Holandii, jeśli spełniasz pewne warunki. Aby uzyskać więcej informacji, sprawdź ta stronę.
W tej sytuacji Twój polski pracodawca lub polska agencja musi odprowadzać za Ciebie składki w Polsce.
Aby to sprawdzić, skontaktuj się z Zakładem Ubezpieczeń Społecznych (ZUS).
Więcej na temat delegowania przeczytasz na stronie wHolandii.pl pod tym linkiem. Odwiedź także stronę ZUS.
Zaświadczenie A1 i karta EKUZ
Jako pracownik delegowany możesz wyjechać do Holandii na podstawie zaświadczenia A1 z ZUS-u, o które występuje Twój pracodawca. Musisz być wówczas objęty systemem ubezpieczenia społecznego w Polsce przynajmniej 1 miesiąc przed wyjazdem.
Następnie musisz wystąpić z wnioskiem do oddziału wojewódzkiego NFZ o wydanie Europejskiej Karty Ubezpieczenia Zdrowotnego (EHIC – po angielsku, EKUZ – po polsku).
Uwaga! Karta EKUZ wydawana jest w celu poświadczenia prawa osoby ubezpieczonej oraz członków jej rodziny do świadczeń zdrowotnych, które są niezbędne z przyczyn medycznych. Dla pracowników delegowanych obowiązuje specjalny rodzaj wniosku o wydanie karty EKUZ (należy w nim wskazać wyjazd za granicę w charakterze pracownika delegowanego).
Więcej informacji na temat użycia karty EKUZ znajdziesz tutaj
Formularz S1
Możesz też wystąpić do NFZ o wydanie formularza S1. Co do zasady, dokument ten wydawany jest osobom przenoszącym (czasowo) swoją działalność zawodową oraz pobyt do innego państwa UE na podstawie dokumentu A1. Okres ważności dokumentu S1 jest tożsamy z okresem delegowania wskazanym na dokumencie A1.
Abyś mógł skorzystać w Holandii z opieki medycznej, musisz zarejestrować formularz S1 w towarzystwie ubezpieczeniowym CZ (Stichting Het Centraal Ziekenfonds – Fundacji Centralnego Funduszu Zdrowia).
W sytuacji wyjazdu z Holandii i chęci podjęcia pracy jako pracownik delegowany w innym kraju UE, musisz zwrócić do NFZ wniosek „na Holandię” i wystąpić o nowy wniosek S1. Więcej na ten temat przeczytasz tutaj. Przydatne informacje znajdziesz także na tej stronie
To są ważne dla Ciebie sprawy, lepiej więc upewnić się zawczasu niż popaść w kłopoty.
Artykuł powstał przy współpracy z Ambasadą Królestwa Niderlandów w Warszawie.
Polecamy: Wypadek w pracy w Niderlandach – wszystko, co musisz wiedzieć o swoich prawach
