door Perro de Jong van Radio Nederland Wereldomroep
Luister naar de uitzending van Punt EU over Polen in Nederland. Gast: Malgorzata Bos-Karczewska. Presentatie: Johan Huizinga (20’24”)
Zondag bepalen de Poolse kiezers of de conservatieve
PiS-partij van de broers Kaczynski het land blijft regeren. Vergeleken
bij de vorige verkiezingen is het aantal Polen in het buitenland enorm
gegroeid. Die zijn meestal jong, en meer geneigd om op de oppositie te
stemmen dan op de regering. Hoe belangrijk is hun stem?
'We moeten weer naar de stembus. Red Polen, verstop het paspoort van
je oma’. Een sms’je met die tekst deed begin deze maand de ronde.
De boodschap is duidelijk: het waren de ouderen die deze regering in
het zadel hielpen, en de jongeren moeten zorgen dat zoiets niet nog een
keer gebeurt. Maar voelen de jongeren zich nog wel betrokken bij de
Poolse politiek?
Eigen winkels
„Een
groot aantal gaat niet stemmen, of ze wonen in het buitenland”, klaagt
Michal van de jeugdbeweging van de grootste oppositiepartij,
Burgerplatform. „Daarmee spelen ze PiS in de kaart”. Volgens de laatste
schattingen wonen een tot twee miljoen Polen in het buitenland. Bijna
elke familie heeft wel een lid over de grens. Het merendeel vertrok
nadat Polen in 2004 deel uit ging maken van de Europese Unie. Intussen
zijn ze in veel EU-landen de grootste Europese minderheid, met eigen
voorzieningen zoals reisbureaus en winkels.
„Ik ga wel
stemmen. Op Burgerplatform, want de regering vind ik walgelijk,” zegt
een klant van de Poolse supermarkt in Amsterdam. Teruggaan wil hij
voorlopig niet. Hij heeft zelfs plannen om zijn hele familie over te
laten komen. Eerst moet het land herstellen van de schade die de
Kaczynski’s hebben aangericht, zegt een andere klant.
Polonia.nl
Volgens
peilingen wil ongeveer twintig procent van de Poolse migranten onder
geen beding terug. Zestig procent zegt het nog niet te weten. Maar ook
in het buitenland kunnen ze stemmen. In Nederland verblijvende Polen
moeten zich daarvoor aanmelden bij de Poolse ambassade in Den Haag.
Eerder deze maand hadden nog maar duizend mensen dat ook daadwerkelijk
gedaan. Twee keer zoveel als bij de vorige verkiezingen in 2005, maar
het aantal Polen is intussen gegroeid van dertigduizend naar
zeventigduizend. Malgorzata Bos-Karczewska blijft optimistisch. Ze kwam
op 21-jarige leeftijd naar Nederland, was correspondente voor het
dagblad Rzeczpospolita en is nu hoofdredacteur van de website
Polonia.nl. „De Poolse migranten in Europa zijn progressief en op de
toekomst gericht,” zegt ze. Daarbij maken ze volgens haar een
„kwantumsprong”.
Plattelandsjongeren
„Ze
zijn voor het eerst in het buitenland, en ze komen niet uit de grote
steden maar van het platteland en uit de kleinere steden. Dus ze
veranderen in een klap hun hele leven. Hier zien ze de verlichting. Ze
ervaren Nederlanders als open, eerlijke mensen. Dat staat haaks op
Polen zelf, dat ze ervaren als een donker land vol van jaloezie en
afgunst. Ze kunnen hier tenminste normaal leven. Ze kunnen een studie
volgen, ze kunnen kleding kopen met hun salaris. In Polen is dat
onmogelijk”.
De kwantumsprong van de Poolse migranten leidt nog niet in alle
gevallen tot stemmen. Maar als ze stemmen dan doen ze dat voor
Burgerplatform, denkt Bos-Karczewska. Terwijl ze zich in Polen zelf
misschien aangetrokken hadden gevoeld tot de jeugdafdeling van de
ultraconservatieve Liga van Poolse Gezinnen, die populair is bij
plattelandsjongeren.
Intussen hebben zowel Burgerplatform als PiS de Poolse emigranten
ontdekt als thema bij de verkiezingsstrijd. De regering is een dure
campagne begonnen om goedopgeleide jongeren terug te lokken naar Polen.
En Burgerplatform hamert er sinds een paar weken op hoe schandelijk het
is dat zoveel mensen in het buitenland hun geld moeten verdienen. Want
al is PiS er wel degelijk in geslaagd om banen te creëren, de
jeugdwerkeloosheid ligt na twee jaar Kaczynski-bewind rond de veertig
procent.
lees artikel
gepubliceerd op Polonia.NL op 19.10.2007
