This
year’s 25th anniversary of the birth of Solidarity and its broad,
freedom-oriented social movement is an occasion to remind Europe and
the entire world about the historical fact that the fall of communism,
the fall of the Soviet Union, the reunification of Germany in 1989 and
the entry of 10 new countries into the EU would not have been possible
without the Poles and their social upsurge in 1980.
1. Ważne daty 25-lecia podpisania Porozumień Sierpniowych i powstania „Solidarności”
2. Cytaty
3. Organizatorzy i komitet honorowy obchodów
4. Serwisy
5. Polskie media o rocznicy Sierpnia ’80
6. TV programma Netwerk „De bakermat van Solidariteit”- 29.08.05
7. De geschiedenis van Solidarność in Nederland en de rol van Jan Minkiewicz
* Poster van Solidarnosc 1980-2005: „Het is Gdansk begonnen”
1. WAŻNE DATY
15.08 –
uroczystości w Trójmieście, gdzie 25 lat temu rozpoczął się strajk
okupacyjny w stoczni im. Lenina w Gdańsku, protestowano m.in. w obronie
Anny Walentynowicz zwolnionej z pracy za działalność w KOR oraz
Lecha Wałęsy;
17.08 – Narodowy
Bank Polski wyda jubileuszowe (200, 10 i 2 zł) monety z okazji 25-lecia
„Solidarności”, będzie można je kupić w 16 oddziałach banku;
29.08 –
uroczyste wspólne posiedzenie Sejmu i Senatu z udziałem marszałków
Sejmu i Senatu I kadencji Wiesława Chrzanowskiego i Andrzeja
Stelmachowskiego razem z obecnymi marszałkami Włodzimierzem
Cimoszewiczem i Longinem Pastusiakiem, pokaz 20-minutowego film
dokumentalnego i wystąpienie Lecha Wałęsy;
29-31.08
– Międzynarodowa Konferencja „Od Solidarności do Wolności” w Gdansku i
Warszawie/ International Conference „From Solidarity to Freedom” www.solidarnosc25.pl
2. CYTATY
• „W odbiorze opinii publicznej
na Zachodzie do rozmiarów symbolu urosło zburzenie muru berlińskiego, a
o Solidranosci (…) mówi się dużo mniej”. „Chodzi więc również o
podkreślenie historycznego znaczenia tego wielkiego ruchu społecznego,
który później jak burza zmienił stosunki w Europie
Środkowo-Wschodniej”- A. Stelmachowski
• „Myślę, że jest to bardzo ważne, abyśmy w Polsce potrafili w
godny, mądry sposób odnieść się do tego ważnego wydarzenia
historycznego i żebyśmy jednocześnie zademonstrowali światu, że są
takie sprawy, które nas dzisiaj nie dzielą, że są takie sprawy, gdzie
mimo nawet niesprzyjających okoliczności, jak chociażby wydarzenia
obecnie mające miejsce w naszym kraju – potrafili się porozumieć” – W. Cimoszewicz
• „Gdyby nie było „Solidarności”, Gorbaczow miałby większe
szanse na wydłużenie życia systemu komunistycznego. Oczywiście komunizm
był skazany na zagładę. Bez „Solidarności” trwałby jednak dłużej i
inaczej się skończył” – brytyjski historyk Norman Davies
• „Nikt z nas się tego nie spodziewał. Forma, jaką ten wybuch
przybrał, była zupełnie nowa – przeczyła wielu opiniom socjologów o
polskim społeczeństwie. Wydawało się, że jest ono pasywne, że raczej
stara się przystosować poprzez wykorzystywanie luk systemowych. Mając
taki obraz polskiego społeczeństwa, nie można było oczekiwać
przełomowych wydarzeń. Zresztą, odnoszę wrażenie, że zdumiały one samo
społeczeństwo, że ich uczestnicy byli zaskoczeni tym, co im się
przydarzyło” – prof. Miroslawa Marody
3. ORGANIZATORZY OBCHODÓW 25. rocznicy podpisania Porozumień Sierpniowych i powstania „Solidarności”: Insytytut Lecha Wałęsy; Fundacja Centrum Solidarności
KOMITET HONOROWY
• Lech Wałęsa – prezydent RP w latach 1990-1995 i pierwszy przewodniczący NSZZ „Solidarność” – przewodniczący komitetu
• Jerzy Buzek – premier z ramienia Akcji Wyborczej Solidarność w latach 1997-2001, obecnie eurodeputowany do Parl. Europejskiego
• Józef Glemp – prymas Polski
• Tadeusz Gocłowski – arcybiskup metropolita gdański
• Tadeusz Mazowiecki – pierwszy niekomunistyczny premier po przełomie 1989 roku i jeden z twórców Komitetu Obrony Robotników
• Andrzej Wajda – laureat Oscara, najwybitniejszy polski reżyser
• Bogdan Borusewicz – współtwórca postulatów sierpniowych, wicemarszałek Urzędu Marszałkowskiego
• Władysław Bartoszewski – ambasador polski w Wiedniu do 1995 roku, dwukrotny Minister Spraw Zagranicznych, od początku związany z „Solidarnością”
• Bronisław Geremek – eurodeputowany, były minister spraw zagranicznych, w latach 80. jeden z głównych ekspertów „Solidarności”
• Marian Krzaklewski – przewodniczący NSZZ „Solidarność” w latach 1991-2002
• Janusz Śniadek – obecny przewodniczący NSZZ „Solidarność”
4. Serwisy
• Onet • Wydanie specjalne tygodnika Polityka pt. „Rewolucja Solidarności” • More & History
5. Polskie media o rocznicy Sierpnia ’80
• Wywiad w Polskim Radio 1 ze Zbigniewem Brzezińskim (12.08.05)
– byłym doradcą prezydenta J. Cartera ds bezpieczeństwa narodowego,
człowiekiem, który w okresie powstawania „Solidarności” odegrał rolę
kreatora polityki zagranicznej Białego Domu
• Pesymizm i obojętność przeważają w ocenie przemian wywołanych przez „Solidarność” – wynika z sondażu „Rzeczpospolitej” (16.08.05).
GŁ. WNIOSKI:
1. Choć najwięcej jest
osób obojętnych (45 proc. badanych uważa, że ich życie dzięki
przemianom wcale się nie zmieniło), to aż co trzeci Polak (31 proc.)
czuje się poszkodowany przez „Solidarność”.
2. Za największy
sukces „Solidarności” uznawane jest wywalczenie wolności słowa (52
proc. – Polaków). Najbardziej obwiniamy „S” za problemy społeczne:
bezrobocie (85 proc.), biedę (52 proc.), nierówności społeczne (19
proc.) oraz zapaść w służbie zdrowia (18 proc.). W ostatecznej ocenie
przemian wywołanych przez opozycję demokratyczną negatywne oceny
przeważają jedank nad optymizmem.
3. Tylko co czwarty (24 proc.) sądzi, że on i jego rodzina skorzystali na przemianach zapoczątkowanych przez związek.
4. Co
drugi Polak (50 proc.) sądzi, że bez powstania „Solidarności” upadek
komunizmu nie byłby możliwy. Co trzeci – że wydarzenia sierpniowe
przyśpieszyły i tak nieuchronny koniec bloku wschodniego.
6. De bakermat van Solidariteit (tv programma Netwerk) 29.08.05
Deze
week is het 25 jaar geleden dat de onafhankelijke vakbond Solidariteit
in Polen werd opgericht. Het was de eerste dominosteen die leidde tot
de val van de muur en uiteindelijk van het hele Oostblok. Netwerk
reisde met de Nederlandse vertegenwoordiger Jan Minkiewicz terug naar de bakermat van Solidariteit, de Poolse haven-stad Gdansk. Zie meer Netwerk
7. De geschiedenis van Solidarność in Nederland en de rol van Jan Minkiewicz
Centraal in de werkzaamheden van het Nederlandse bureau van de in
1980 opgerichte Poolse vakbond Solidarność staat Jan Minkiewicz. lees
meer over Archief Stichting Informatieburo NSZZ Solidarność Nederland
op de website van International Institute of Social History (IISH) in Amsterdam.
(oprac. M. Bos-Karczewska)
