Miały być wspaniałe uroczystości 75-lecia wyzwolenia Holandii. Niestety, epidemia koronawirusa pokrzyżowała wszystkie plany. Mimo tego, Holendrzy i w tym roku pamiętają o poległych na ich ziemi podczas II wojny światowej. Czczą też pamięć polskich żołnierzy. I nam nie wolno o nich zapomnieć.
Nigdy nie dość przypominania o polskiej krwi przelanej na holenderskiej ziemi. Szczególnie z tak wyjątkowej okazji, jak 75 rocznica wyzwolenia Holandii. Tegoroczne obchody będą miały jednak szczególny charakter, bo wymuszony ograniczeniami związanymi z epidemią koronawirusa.
Dodenherdenking (4 maja) i Bevrijdingsdag (5 maja) to dni, w których Niderlandy oddają hołd wszystkim poległym podczas II wojny światowej. Więcej na ten temat pisaliśmy w tekście Holandia: Pamięć i refleksja nad wolnością. Jak Holendrzy świętują Dodenherdenking i Bevrijdingsdag
Pamiętają o Brytyjczykach i Kanadyjczykach. O Polakach mniej
Holendrzy wiedzą sporo o wkładzie Brytyjczyków i Kanadyjczyków w wyzwolenie ich kraju. O znaczeniu walk Polaków – już znacznie mniej.
No tak, mieszkańcy Bredy pamiętają, kto wyzwolił miasto i że dzięki polskim żołnierzom obyło się bez jego zniszczenia. A inne miejsca w kraju? Czy ta wiedza przebija się do świadomości Holendrów?
„Pamiętam, jak kiedyś młody człowiek zapytał mnie: dlaczego w defiladzie w Dzień Wyzwolenia w Wageningen, idą też polscy kombatanci? Był zaskoczony, gdy mu to wytłumaczyłam.
Jest wciąż niedostatek wiedzy. Mam nadzieję, że powstający Memoriał gen. Maczka w Bredzie to zmieni. To będzie centrum pamięci pokazujące udział polskich żołnierzy w wyzwalaniu Holandii” – mówi Małgorzata Bos-Karczewska, red. naczelna portalu Polonia.nl.
Otwarcie Memoriału planowane było na 31 marca tego roku – w 100. rocznicę urodzin gen. Maczka. Teraz, ze względu na epidemię koronawirusa, zostało przełożone na październik.
Więcej o Memoriale pisaliśmy w tekście: Otwarcie Memoriału Gen. Maczka w Bredzie dopiero w 2020 r. Reportaż z placu budowy
To nie tylko Breda!
Wyzwolenie Bredy (28-30 października 1944 r.) przez żołnierzy 1 Dywizji Pancernej gen. Stanisława Maczka jest prawdopodobnie najbardziej znanym wśród Holendrów polskim akcentem z czasów II wojny światowej.
Jeśli będziecie chcieli przejść się po tym mieście i odnaleźć nie tylko ślady sprzed 75 lat, ale te z dawniejszej historii miasta, to zajrzyjcie do naszego artykułu Breda z czasów Oranje-Nassau. Dotknij historii Holandii
Niemniej wkład Polaków w wyzwolenie Holandii to nie tylko brabancka Breda. A polska krew przelana w bitwie o Arnhem?
Dla Polaków niewielka miejscowość Driel, położona nad Renem, 10 km od Arnhem, ma wyjątkowe znaczenie.
To tam w niedzielę 21 września 1944 r. – w trzecim dniu alianckiej operacji Market Garden – wylądował desant 1003 spadochroniarzy z 1SBS wraz z ich dowódcą generałem St. Sosabowskim. Celem tej operacji było otwarcie aliantom drogi do ataku na Zagłębie Ruhry i Berlin.
O tej bitwie piszemy obszernie w artykule: Sensacja: Brytyjski książę Karol na 75. obchodach upamiętniających gen. Sosabowskiego i jego żołnierzy w Driel, 21 września 2019
Pamiętajmy również o polskich żołnierzach, którzy wyzwolili 18 września 1944 r. Axel i 20 września Terneuzen, a następnie połowę tej części Zelandii. Więcej o tych walkach dowiecie się z tekstu: Nieśli wolność Holandii, wyzwolili Axel i Terneuzen
A bitwa o rzekę Skaldę? W niej również udział Polaków był znaczący. To druga najważniejsza bitwa, po Normandii, stoczona w Europie Zachodniej w 1944 r. Największa na obszarze Holandii podczas II wojny światowej.
W tekście 75-lecie wyzwolenia Holandii. Zapomniana bitwa o Skaldę. Z udziałem Polaków piszemy o tym obszerniej, przeczytajcie.
Gdzie jeszcze w Holandii walczyli polscy żołnierze?
Polacy brali również udział w wyzwalaniu Emmen (10 kwietnia 1945 r.), Stadskanaal (12 kwietnia 1945 r.), Windschoten (18 kwietnia 1945 r.) – to maczkowcy.
Warto pamiętać, że żołnierze 1 Dywizji Pancernej gen. St. Maczka zakończyli swój szlak bojowy na frontach II wojny światowej Willemshaven w Niemczech. Stało się to 6 maja 1945 r.
Dodajmy także, że od 6 kwietnia 1945 r. polscy żołnierze wchodzili w skład 2. Kanadyjskiego Korpusu.
O wkładzie Polaków w wyzwolenie Holandii portal Polonia.nl przypomina od lat. Dziękujemy wam – drodzy Czytelnicy – że włączacie się do naszych starań o przywrócenie i kultywowanie pamięci o rodakach, których prochy spoczywają na holenderskich cmentarzach.
