UITNODIGING: Conferentie over tweetalighied in het onderwijs in Den Haag – woe 26.11
Poolse kinderen op de SPK – de Poolse School bij de Poolse Ambassade in Den Haag, fot. M. Gramza
OPINIE: Europese migratie vraagt om tweetalig onderwijs
door Grażyna Gramza, Karolina Eckardt en Małgorzata Bos-Karczewska
Het stijgende aantal EU-kinderen in Nederland (40 duizend uit Midden en Oost-Europa, daarvan 24 duizend Poolse kinderen) vraagt om een nieuwe aanpak. Het SCP rapport over Poolse, Bulgaarse en Roemeense kinderen in Nederland is een aanleiding voor Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid Lodewijk Asscher om het nieuwkomersonderwijs te versterken. Dat schreef de minister in een brief aan de Tweede Kamer. We geven minister een tip: pas het onderwijs aan EU-migrantenkinderen aan door tweetaligheid mogelijk te maken.
De huidige EU-arbeidsmigratie verschilt wezenlijk van de klassieke migratie van de vorige eeuw. Het kenmerkt zich voortdurende instroom van nieuwkomers – de EU-werknomaden. De gevolgen van de hoge mobiliteit van ouders met hun kinderen merken we ook in de praktijk.
Een van ons geeft leiding aan een openbare Poolse school die door de Poolse belastingbetaler wordt gefinancierd. Daar bieden we een programma in de Poolse taal voor kinderen van Poolse migranten. Onze taak is de integratie van de leerlingen in het land van verblijf te bevorderen en ze tegelijkertijd voor te bereiden op een mogelijke terugkeer naar Polen.
Op deze openbare Poolse school in Den Haag halen van de 300 kinderen ongeveer 2/3 hun eindrapport. De overige 100 leerlingen zijn al tijdens het schooljaar vertrokken naar Polen of elders, hun mobiele ouders op zoek naar werk achterna. Of zij stoppen met leren omdat hun ouders (vaak flexwerkers) andere sores hebben of omdat zij in Nederland niet kunnen aarden.
Het is van cruciaal belang dat kinderen van nieuwkomers goed opgevangen worden in het onderwijssysteem. Maar is dat wel het geval? Op scholen wordt nu veel nadruk gelegd op het leren van de Nederlandse taal omwille van het goed functioneren van de leerling op school. Tegelijkertijd wordt te weinig rekening gehouden met de culturele schok die migrantenkinderen even hard treft als volwassenen. De houding van deze kinderen (zoals agressie, angst, boosheid, huilerigheid, etc.) wordt vaak ten onrechte toegeschreven aan een gedragsstoornis.
De Poolse leerlingen voelen zich ook als minderen aangemerkt op de Nederlandse school. Sommigen zelfs gediscrimineerd. De praktijk kent ook ‘quick fixes’ – vele Poolse kinderen worden naar speciale scholen gestuurd, waardoor ze voor het leven worden belast. Is dat een goede praktijk?
Wij pleiten ervoor om de moedertaal zelf – in dit geval de Poolse taal – te gaan onderwijzen op scholen met meerdere Poolse leerlingen. Een terugkerende klacht van Poolse ouders is dat hun kinderen op Nederlandse scholen vaak worden ontmoedigd om hun moedertaal te blijven leren. Terwijl uit onderzoek blijkt dat het gebruik van de eigen taal behulpzaam is in het aanpassingsproces van migrantenleerlingen door het gevoel van eigenwaarde te versterken en de ontwikkelkansen te vergroten.
Gezien de groeiende aantallen EU-migranten kinderen is de tijd rijp om richtlijn (77/486 EEG) uit de ijskast te halen. Deze richtlijn bepaalt dat kinderen van de EU-werknemers recht hebben op onderwijs in eigen taal. Deze richtlijn werd opgesteld vanuit de gedachte dat migrantenkinderen vroeg of laat zouden terugkeren naar hun land van oorsprong.
Meertaligheid werkt niet alleen als een katalysator voor aanpassing aan hun nieuwe omgeving maar bevordert ook de schoolprestaties. Op Belgische scholen presteren Poolse kinderen – die leerlingen zijn van een Poolse middagschool – beter dan hun Turkse en Marokkaanse leeftijdgenoten, omdat ze bewuster zijn van hun identiteit en daardoor meer zelfverzekerd zijn. Dat is de uitkomst van een 4 jaar durend onderzoek onder 11 duizend kinderen in Vlaanderen.
Tweetaligheid past ook bij grotere mobiliteit in de EU: het is een investering in beter opgeleide kinderen, voor wie terugkeer een optie is. Zo werken we ook aan Europese integratie.
Daarom zou het goed zijn om leerlingen de mogelijkheid te bieden om ook eindexamen in de Poolse taal te kunnen doen (zoals dat al kan voor Russisch en Chinees). Nu moeten onze leerlingen daarvoor naar Polen afreizen.
Op 26 november as., organiseren wij, SPK, dankzij de gastvrijheid van het Hofstad Lyceum in Den Haag, in samenwerking met de Poolse Ambassade en Stichting Kreda een conferentie voor onze Nederlandse collega- leraren over ‘Het Begrip Tweetaligheid’. Hopelijk wordt het een begin van een vruchtbare dialoog.
Grażyna Gramza, leidinggevende SPK, de Poolse School bij de Poolse Ambassade in Den Haag
Karolina Eckardt, voorzitter Stichting Kreda
Malgorzata Bos-Karczewska, hoofredacteur Polonia.nl, website van de Poolse gemeenschap in Nederland
UITNDOIGING: Conferentie “Tweetaligheid. Poolse kinderen, passend onderwijs en leerkrachten: een boeiende combinatie!– 26.11.2014
Gepubliceerd op Polonia.NL 15.11.2014 © Polonia.nl
– Uitgever: STEP – Stichting van Poolse Experts in Nederland , lees meer over ons
Bezoek ons op social media en geef je mening:
Facebook –blijft op de hoogte en laat je commentaar achter
Twitter –volgt ons op Twitter
