Chronologie toekenning en uitreiking Militaire Willems Orde en Bronzen Leeuw aan Poolse veteranen en generaal-majoor Sosabowski
September 1944: Tijdens operatie Market Garden worden van 17 tot 26 september Poolse militairen van de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade in de omgeving van Driel (gemeente Overbetuwe) ingezet.
1945: In Driel (gemeente Overbetuwe) wordt op initiatief van mevrouw Cora Baltussen, tijdens de gevechten in september 1944 verpleegster van het Rode Kruis, de Stichting Driel-Polen opgericht die jaarlijks een eerbetoon brengt aan de Poolse veteranen.
1946: De ministers van Oorlog en Buitenlandse Zaken verzoeken Hare Majesteit Koningin Wilhelmina in te stemmen met het voorstel tien militairen van de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade een dapperheidsonderscheiding toe te kennen. De Koningin stemt in met het voorstel en machtigt het ministerie van Oorlog e.e.a. uit te voeren. Om niet meer te achterhalen redenen wordt het voorstel echter niet uitgevoerd. Een document over het voorstel wordt in 2004 in de archieven van Defensie gevonden door onderzoeksjournalist Geertjan Lassche van de Evangelische Omroep.
Juli 1951: De Ministerraad neemt het besluit om na 1 juli 1952 geen voorstellen voor de toekenning van dapperheidsonderscheidingen toe te kennen die een relatie hebben met daden die in de Tweede Wereldoorlog zijn verricht.
September 1961: In Driel (gemeente Overbetuwe) wordt op initiatief van de Stichting Driel-Polen een monument onthuld ter nagedachtenis aan de Poolse militairen die in deze plaats in 1944 werden ingezet. Generaal-majoor Stanislav Sosabowski is aanwezig bij de onthulling van het monument.
25 september 1967: Generaal-majoor Sosabowski overlijdt in Groot-Brittannië aan een hartinfarct. De urn met zijn as is op 14 oktober 1967 met militaire eer bijgezet op een militaire begraafplaats in Warschau.
September 1999: Student-journalistiek Geertjan Lassche maakt voor Radio 1 (EO) een documentaire over de vroegere verpleegster Cora Baltussen en de Poolse veteraan Korob over hun ervaringen in en met de Sosabowski-brigade tijdens de Slag om Arnhem. Naar aanleiding van de gesprekken maakt Lassche een dossier aan over het verhaal van de Polen.
Januari 2004: Lassche werkt als onderzoeksjournalist bij de EO bij het actualiteitenprogramma TweeVandaag en later Netwerk. Hij krijgt toestemming en budget voor het maken van een televisiedocumentaire over de Polen. Bij zijn project
wordt hij geholpen door talloze mensen, waaronder Eric van Tilbeurgh (Stichting Wojtek), Andries Hoekstra (Market Garden Foundation), Arno Baltussen (Stichting Driel-Polen) en de heer Barbarski (Sikorski-museum in London).
14 september 2004: EO Netwerk zendt onder de titel “God Bless Montgomery – De vergeten Polen in de slag om Arnhem” een reportage uit van Geertjan Lassche over het feit dat het heldhaftige gedrag van de Poolse parachutisten die tijdens operatie Market Garden zijn ingezet, nimmer beloond is met een dapperheidsonderscheiding. In de reportage komen onder meer Zijne Koninklijke Hoogheid Prins Bernhard en mevrouw Cora Baltussen van het Stichting Driel-Polen aan het woord. Beiden benadrukken de wenselijkheid van het alsnog toekennen van een dapperheidsonderscheiding. Ook toont EO Netwerk voor het eerst stukken waaruit blijkt dat de Nederlandse regering in 1946 het voornemen had om een aantal militairen van de 1ste Zelfstandige Poolse
Parachutistenbrigade een dapperheidsonderscheiding toe te kennen.
16 november 2004: Minister Kamp van Defensie antwoordt op kamervragen van de leden Van Baalen en Timmermans dat het ministerieel besluit uit 1951 het hem onmogelijk maakt de Polen postuum te onderscheiden. In reactie hierop dienen de Kamerleden Van Baalen en Timmermans een motie in waarin ze de Regering verzoeken het Kapittel der Militaire Willemsorde alsnog onderzoek te laten doen naar de mogelijkheden om generaal-majoor Sosabowski postuum te onderscheiden.
3 december 2004: De Tweede Kamer neemt de motie van de leden Van Baalen en Timmermans aan. Minister Kamp van Defensie verzoekt het Kapittel der Militaire Willems-Orde aansluitend om advies ten aanzien van het verlenen van een postume onderscheiding aan generaal-majoor Sosabowski.
November 2005: De voorzitter van het Kapittel der Nederlandse Orden brengt advies uit aan minister Kamp van Defensie. Op basis van dit advies doet de minister een voordracht tot toekenning van de Militaire Willems-Orde aan de 1ste Zelfstandige Poolse
Parachutistenbrigade en de Bronzen Leeuw postuum aan haar vroegere commandant, generaal-majoor Sosabowski. Het ministerieel besluit uit 1951 is niet van toepassing omdat de Regering al in 1946 een voorstel had gedaan de Polen te onderscheiden.
9 december 2005: Minister Kamp van Defensie laat de Tweede Kamer en andere belang hebbenden weten dat zijn voordracht tot het toekennen van de Militaire Willems-Orde aan de 1ste Zelfstandige Poolse Parachutistenbrigade en de Bronzen Leeuw postuum
aan haar vroegere commandant, generaal-majoor Sosabowski, is goedgekeurd.
De onderscheidingen zullen 31 mei 2006 op het Binnenhof in Den Haag door Hare Majesteit de Koningin worden uitgereikt.
bron de website van ministerie van Defensie
Gepubliceerd op Polonia.NL 30.05.2006
